Zachodniopomorskie miasta łączą średniowieczne korzenie i architektura gotycka. Poznaj najciekawsze miejsca: Moryń, Stargard, Chojna i Myślibórz.
Moryń: architektura gotycka i Geopark
W Moryniu, lokowanym w XIV w., zachował się do dziś średniowieczny układ urbanistyczny ulic. Sercem miasta jest rynek otoczony zabytkowymi kamienicami i Fontanną Wielkiego Raka, nawiązującą do lokalnej legendy o odważnym młodzieńcu Raku. Chlubą miasta jest też XIII-wieczny romański kościół pw. Św. Ducha z masywną wieżą oraz kamienne mury obronne. Miłośnicy kultury żydowskiej znajdą tu pozostałości cmentarza żydowskiego z końca XIX w. Twoją uwagę zwróci też otwarta w 2012 r. Aleja Gwiazd Plejstocenu w Geoparku Moryń, z naturalnej wielkości figurami ssaków z epoki lodowcowej, jak lew jaskiniowy, nosorożec włochaty czy mamuty. W ostatnich latach miasto wzbogaciło się także o Kamienny Ogród z 40-50 głazami narzutowymi zebranymi z okolicznych wzgórz morenowych oraz ścieżkę pieszo-rowerową „Promenada Wielkiego Raka”.
Chojna: Szlak Gotyku Ceglanego
To fascynujące miasto założone w XIII w. znajduje się na Europejskim Szlaku Gotyku Ceglanego. Nad budynkami góruje strzelista wieża kościoła Mariackiego (102 m), zniszczonego w czasie II wojny światowej i odbudowywanego od 1989 r. – jednego z największych i najpiękniejszych kościołów w stylu gotyku ceglanego na Pomorzu. Z pierwotnego wyposażenia zachowały się gotycka chrzcielnica i kilka fresków. Wśród innych zabytków gotyckich zwróć uwagę na kościół pw. Trójcy Świętej (przy klasztorze Augustianów) z m.in. malowidłami przedstawiającymi sceny z życia św. Franciszka z Asyżu, historyczny ratusz miejski – dziś siedzibę biblioteki publicznej i centrum kultury, ruiny kaplicy pw. św. Gertrudy z początku XV w. Pozostałością po kompleksie umocnień i obwarowań średniowiecznego grodu są zachowane bramy miejskie: Barnkowska i Świecka oraz baszty: piekarska, więzienna, bociania.
Myślibórz: nowe życie gotyku
Przyjazd do Myśliborza, który prawa miejskie uzyskał w XIII w., pogłębi Twoją znajomość stylu gotyckiego. Spacer z historią sztuki na Pomorzu Zachodnim warto uzupełnić o wizytę w monumentalnej kolegiacie św. Jana Chrzciciela z XIII w. z zabytkowym barokowym ołtarzem i amboną z XVII w. Funkcje sakralne zachowała do dziś również niewielka Kapliczka Jerozolimska, jedyna pamiątka po dawnej Drodze Krzyżowej. Inne gotyckie zabytki zostały zaadaptowane do pełnienia nowych funkcji – kompleks podominikański jest siedzibą Miejskiego Ośrodka Kultury, w kaplicy św. Ducha (XIV w.) działa dzisiaj Muzeum Pojezierza Myśliborskiego, natomiast w kaplicy św. Gertrudy (XV w.) – Ośrodek Edukacji Plastycznej. Pamiątką po przeszłości są także pozostałości kamienno-ceglanych murów z dwiema bramami Pyrzycką i Nowogródzką oraz basztami Prochową i Łupinową.
Stargard: perła gotyku
Ukoronowaniem wędrówek śladami gotyku jest wizyta w Stargardzie (XII w.), mieście o najwyższej klasie i największym nasyceniu zabytkami na Pomorzu Zachodnim i Środkowym. Już z daleka zauważysz wybijające się w panoramie miasta strzeliste wieże kościołów. Stargard należał w przeszłości do Związku Hanzeatyckiego. Część zabytkową obejmują planty (3 km), mury obronne (1 km) z czatowniami, baszty, bramy, bastiony i basteje. Stargard jest – obok m.in. Kożuchowa, Chełmna czy Paczkowa – miastem z najdłuższymi murami obronnymi. Tu znajduje się rozpięta nad rzeką, oryginalna Brama Młyńska. Wieża gotyckiego kościoła św. Jana jest jedną z najwyższych w Polsce (99 m). Rynek, na którym koncentrowało się w przeszłości życie miasta, zdobi ratusz sięgający korzeniami XIII w., o kunsztownej fasadzie zdobionej maswerkiem sieciowym. Najcenniejszym zabytkiem rynku jest jednak monumentalna kolegiata Najświętszej Marii Panny Królowej Świata. Jeśli jesteś koneserem sztuki, docenisz też piękno kamienicy gotyckiej, tzw. Domu Protzena, arsenału, Baszty Białogórskiej, bram Wałowej i Młyńskiej, spichlerza.
Zdjęcie: Bill Tyne | Title: “Gothic grey sky” | License: CC BY-SA 2.0
